ترور جائز یا حرام؟
زمانیکه قاتل سادات در دادگاه قاهره از عمل خود
دفاع می کرد بیشترین استدلال او به کتاب «الفریضه الغائبه» یعنی «واجب
غایب» نوشته ی عبدالسلام فرج موسس جماعت جهاد اسلامی مصر بود. عبدالسلام
در کتاب مذکور به وجوب جهاد برای تطبیق شریعت اسلامی و قانون الهی در
کشورهای اسلامی به دلیل ارتداد حکام آنها فتوی داده بود. الهام بخش او
فتوی عالم مشهور عصر حاکمیت مغولها یعنی ابن تیمیه است که پدر معنوی و
منبع عقیدتی جریان وهابیت و رادیکالیسم اسلامی است.
در مقابل بعضی اهل
فتوی در مصر در همان زمان کشتن سادات را با انگیزه مذهبی محکوم کردند. این
درگیری و تقابل فتوا و استدلال تمامی گروه های اسلامی را در خود جذب کرده
است، وهابیون و سلفی ها، رادیکال های شیعی و اصلاح طلبان، نئوخوارج حتی
سکولارهای مسلمان، این درآمیختگی مرکب قلم و خون گلوله ها و انفجارها بر
می گردد به تفسیر و قرائتهای متفاوت از معنی و مفهوم آیات 5 و 29 و 111 از
سوره نهم قرآن یعنی سوره توبه و تحلیل از سنت نبوی و کتابهای فقهی کلاسیک
در باب جهاد.
این در حالیست که هیچ عالم برجسته و فقیهی به دلیل
«حَرَج» و اضطرار فتوی به جواز استعمال خشونت و عنف در هر نوع و شکل آن از
عملیات ترور و انتحاری و استشهادی و اعمال شکنجه و امثال آن نداده است،
مگر بعضی از روحانیون درجه دوم یا سوم و یا بعضی از فارغ التحصیلان
دانشگاهی که خود را به جریان بیداری اسلامی منتسب می دانند.
مرحوم امام
خمینی (ره) قبل از پیروزی انقلاب اسلامی هیچگاه تحت شرایط آنزمان قرار
نگرفت و مجوز هیچ قتل و تروری را صادر نکرد، اگرچه عده ای از سازمانهای
اسلامی به این کار مبادرت کردند و پس از پیروزی انقلاب اسلامی با گسترش
ترورهای کور و شهادت ائمه جمعه با عملیات انتحاری و بمب گذاریها سیکل
معیوب خشونت در مقابل خشونت به فرهنگی نهادینه تبدیل شد. عملیات اخیر در
بلوچستان که منجر به شهادت عده ای از سرداران سپاه و هم وطنان بلوچ و اهل
سنت شد و یا نمونه زشت خشونت در کهریزک گواه و شاهدی بر بیماری در حال
توسعه تنفر و گستردگی آنست.
البته علماء و فقهای مسلمان شایسته است نظر
صریح خود را در خصوص ترور، اعمال شکنجه، حملات انتحاری و استشهادی و ارهاب
را اعلام کنند زیرا هر عملیات انتحاری و یا ترور یک پیام سیاسی دارد که در
پوششی از توجیهات دینی و اسلامی و مذهبی و فرقه ای پوشانده شده است. تحلیل
نقادانه این پوشش می تواند ابعاد روشنگرانه داشته باشد تا شاهد این صحنه
نباشیم که فرد انتحاری لحظاتی قبل از انفجار خود در میان دهها انسان
بیگناه از طریق موبایل به دوستش بگوید تا چند لحظه دیگر در آغوش پیامبر بر
سر حوض کوثر خواهم بود و از دست او از حوض آب خواهم نوشید.